در شرایطی که نزدیک به 10 درصد از جمعیت عمومی کشورمان را سالمندان تشکیل میدهند و آمار نیز از افزایش این عدد طی سالهای آینده خبر میدهد، آشنایی با بیماریها و مشکلات مرتبط با افزایش سن و آگاهی از راههای پیشگیری از آن بسیار مهم و ضروری به نظر میرسد. پرستو رفیعی خبرنگار پر واضح است که با افزایش سن شاهد تغییراتی در ساختار و فیزیولوژیک بدن خواهیم بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
تعدادی از این تغییرات قابل رؤیت بوده و بسیاری نیز غیر قابل دیدن هستند. افزایش احتمال پرفشاری خون یا تصلب شرایین نمونهای از تغییرات غیرقابل رؤیت هستند که به
کاهش کارآیی و اختلال در عملکرد ارگانهای بدن منجر خواهند شد. توجه نکردن به تغییرات طبیعی ناشی از افزایش سن یا تغییرات و آسیبهای پاتولوژیک ناشی از همراهی یک یا چند بیماری مزمن منجر به بروزناتوانی گسترده در
دوران سالمندی میشود
. سیستم اسکلتی عضلانی و مفاصل نیز یکی از مهمترین قسمتهایی است که با بالا رفتن سن دستخوش تغییرات خواهد شد. اما سؤالی که مطرح میشود این است که آیا همه این تغییرات غیر قابل اجتناب و ناشی از روند پیری است؟ دکتر کامران آزما، در گفتوگو با «ایران» میگوید: با افزایش سن میزان شیوع برخی بیماریها افزایش مییابد، اینها را بیماریها و مشکلات مرتبط با سن مینامند و در تمامی این موارد سن بهعنوان یک ریسک عامل قابل توجه محسوب میشود. بیماریهایی نظیر
پارکینسون، آلزایمر، آب مروارید چشم و در سیستم اسکلتی عضلانی بدن، آرتروز یا ساییدگی مفاصل و پوکی استخوان نمونههای شناخته شدهای هستند. این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ادامه میدهد: افزایش سن با احتمال افزایش ناتوانی همراه است ولی سالمندی را نمیتوان معادل ناتوانی در نظر گرفت، چراکه با اتخاذ روشهای درست میتوان میزان ناتوانی را کاهش دارد. وی با تأکید بر اینکه همه تغییرات سیستم اسکلتی عضلانی ناشی از روند طبیعی افزایش سن نیست، میافزاید: توجه کردن به تغذیه و داشتن یک رژیم غذایی مناسب، همراه با یک برنامه ورزشی منظم میتواند سرعت تغییرات وابسته به سن را کاهش داده یا شروع آن را به تأخیر بیندازد. بهعنوان مثال دردوران سالمندی شاهد آتروفی و کاهش توده عضلانی نیز هستیم ولی همه آن ناشی از فرآیند پیری نیست و داشتن یک زندگی کم تحرک یا بیتحرک تشدیدکننده روند کاهش توده عضلانی و کاهش قدرت عضلانی است. بهگفته دکتر آزما، آرتروز یکی از مهمترین علل ناتوانی مزمن در دوران سالمندی و جزء شایعترین نوع درگیری مفاصل است، به گونهای که اگر میزان شیوع آرتروز در سنین زیر 45 سال در حدود 7 درصد باشد در افراد بالای 65 سال به حدود 50درصد میرسد. این استاد دانشگاه توضیح میدهد: تغییرات فیزیولوژیک ناشی از افزایش سن در ایجاد و سرعت بخشیدن به روند ساییدگی مفاصل تأثیرگذار است، به این معنا که مفاصل را مستعد ایجاد آرتروز میکند. برای مثال روند افزایش سن باعث تغییراتی در ترکیب غضروف بین مفصلی از جمله درصد آب آن میشود و مقاومت مفاصل بزرگ را در تحمل فشارها و استرسهای ناشی از قدم زدن کاهش میدهد. همچنین با بالا رفتن سن، ضعف عضلات و کاهش استحکام رباطها و اجزای نگهدارنده مفصل در مفاصلی مثل مفصل زانو، به انحراف جانبی زانو (زانوی پرانتزی) منجر میشود. در چنین شرایطی بیشتر فشارهای ناشی از وزن و قدم زدن به سمت داخل زانو منتقل میشود که این خود، تخریب سریع تر مفصل را به همراه خواهد داشت. وی تأکید میکند: علاوه بر این عوامل، دلایل شناخته شده دیگری در ایجاد آرتروز مؤثر هستند که از میان آنها میتوان به چاقی و افزایش وزن کنترل نشده و سابقه ضربه به مفصل اشاره کرد. عضو انجمن طب فیزیکی و توانبخشی ایران در ادامه به پوکی استخوان اشاره کرده، تصریح میکند: پوکی استخوان یا کاهش توده استخوانی یکی دیگر از بیماریهای وابسته به سن است. معمولاً بعد از سن 40سالگی تراکم استخوان به میزان10 درصد به ازای هردهه عمر در زنان کاهش مییابد که این میزان برای مردان درحدود پنج درصد است. این فرآیند باعث میشود با اینکه میزان پوکی استخوان در بین جمعیت عمومی حدود 20 در صد است طی فرآیند افزایش سن در زنان بالای 50 سال به ازای هر سه زن یک زن به پوکی استخوان مبتلا شود. دکتر آزما معتقد است، اگر این موضوع را در کنار افزایش ریسک و احتمال زمین خوردن سالمندان قرار دهیم به آمار قابل توجه وقوع شکستگی استخوان، مفاصل و عوارض ناشی از آن در دوران سالمندی پی میبریم. این استاد دانشگاه تصریح میکند: اما بررسیهای محققان نشان میدهد، بسیاری از مشکلات دوران سالمندی ناشی از نداشتن فعالیت فیزیکی و کم تحرکی است. از اینرو میتوان گفت افزایش فعالیت فیزیکی میتواند احتمال ناتوانی و بیماریهای مزمن را کاهش دهد. در حقیقت فعالیت فیزیکی در پیشگیری، به تأخیر انداختن یا مدیریت بسیاری از مشکلات مزمن در سالمندی کمک کننده خواهد بود. سالمندان در معرض فقر حرکتی متأسفانه آمارها حکایت از این دارد که میزان بیحرکتی و کم تحرکی با افزایش سن بیشتر میشود. دکتر آزما دراین باره میگوید: برای کاهش فقر حرکتی و کم تحرکی در سالمندان باید آنها را جهت شرکت در یک برنامه ورزشی تشویق کرد. البته بهدلیل سن بالا بخصوص در صورت ابتلا به بیماریهایی نظیر پرفشاری خون، دیابت یا مشکلات اسکلتی عضلانی نظیر آرتروز، پوکی استخوان ودردهای ستون فقرات برنامه ورزشی ونوع آن باید تحت نظر پزشک و متناسب با میزان آمادگی قبلی و بیماریهای همراه تجویز شود. در غیر این صورت ممکن است ورزش منجر به صدمات و لطمات جدی سالمند شود. عضو انجمن طب فیزیکی و توانبخشی ایران، شروع امن ورزش در دوران سالمندی را مؤثر بر کیفیت زندگی آنها میداند و خاطرنشان میکند: پرهیز از ورزش خودسرانه و انجام ورزش امن، اثری قابل توجه بر سلامت و کیفیت زندگی سالمند خواهد داشت و احتمال سقوط و زمین خوردن در یک دوره ورزشی 9 ماهه را به میزان 50 درصد کاهش میدهد. وی ادامه میدهد: به اهمیت این تحرک در سالمندان زمانی پی میبریم که بدانیم از هر سه نفر که دچار سقوط میشوند یک نفر دچار جراحت و از هر 10 نفر یکنفر دچار شکستگی بازو، مچ دست، لگن یا ران میشوند. بیحرکتی یکی از علل قابل درمان ضعف در اندامهای تحتانی در سالمندان بوده و این ضعف میتواند ریسک زمین خوردن را تا چهار برابر افزایش دهد. این استاد دانشگاه راهکارهای کاهش احتمال سقوط در دوران سالمندی را چنین عنوان میکند: برنامهها و راهکارهای کاهش ریسک سقوط و زمین خوردن سالمندان بسیار وسیع بوده و یک ارزیابی کلی از نظر بررسی سایر علل داخلی و محیطی را طلب میکند ولی باید در نظر داشت، بجز ورزش و فعالیت فیزیکی، انتخاب کفش و صندل مناسب و تجویز بموقع و مناسب وسایل کمکی نظیر عصا و واکر هم در کاهش احتمال سقوط اهمیت ویژهای دارد. دکتر آزما ویژگی کفشهای مناسب برای سالمندان را چنین بر میشمارد: کفشهایی که کف ضخیمی دارند یا جنس کف آنها پلاستیکی یا چرم صاف باشد مناسب افراد سالمند نیست. کف کفش بهتر است قابل انعطاف و غیر لغزنده بوده و ضخامت زیادی هم نداشته باشد تا به گوشه یا زیر فرش گیر نکند. بهتر است توجه داشته باشیم که پاشنه کفشی که برای سالمندان انتخاب میشود باید پهن و با لبههای گرد و مدور باشد. همچنین این افراد باید از پوشیدن کفش پاشنه بلند اجتناب کنند. وی درخاتمه به نوع عصای مناسب برای هر فرد اشاره کرده و می گوید: میزان و شدت ناتوانی سالمند مؤثرترین عامل در تعیین نوع عصای سالمندی است. اگر اختلال خفیف تا متوسطی در حفظ تعادل و بالانس وجود داشته باشد، تجویز یک عصای یک پایهای کفایت میکند ولی در صورت وجود نواقص شدیدتر عصای چهار پایه یا واکر مناسبتر است و میتواند خطر سقوط را درحدود 25درصد کاهش دهد.
منبع: ایران آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کردهاست، لذا
منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۸۵۷۵۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تأثیرات گوناگون تغییرات اقلیمی بر زندگی انسان
تغییر اقلیم پدیدهای است که بر اثر افزایش دمای کره زمین یا همان گرمایش جهانی ایجاد میشود. گرمایش جهانی خود پدیدهای است که به دنبال صنعتی شدن کشورها و به سبب افزایش غلظت گازهای گلخانهای بهویژه گاز دیاکسیدکربن در جو به وجود آمده است. شاید در دنیای امروز بتوان گرمایش جهانی و پدیده تغییر اقلیم ناشی از آن را از شرایطی که برای زیست پیرامون ما ایجاد کرده است، بهتر درک کرد. بشر این روزها به دلیل بارشهای سیلآسا، خشکسالیهای متعدد و آتشسوزیهای جنگلی گسترده، سرما یا گرمای ناگهانی و کاهش بارش برف بیش از هر زمان دیگری طعم تلخ تغییرات اقلیم را چشیده است.
تغییر اقلیم نشاندهنده تغییرات غیرعادی در اقلیم درون اتمسفر زمین و پیامدهای ناشی از آن در قسمتهای مختلف کره زمین است. در محیط های شهری تغییرات اقلیمی مشاهده شده تاثیراتی بر سلامت انسان، معیشت و زیرساختهای کلیدی گذاشته است. مخاطرات متعدد اقلیمی و غیر اقلیمی بر شهرها، سکونتگاهها و زیرساختها تأثیر میگذارند و گاهی اوقات با هم همزمان و موجب افزایش خسارت میشوند. امواج گرمایی در شهرها با افزایش رویدادهای آلودگی هوا تشدید و عملکرد زیرساختهای کلیدی محدود شده است. پیامدهای مشاهده شده بر ساکنان شهری که از نظر اقتصادی و اجتماعی به حاشیه رانده شدهاند مانند سکونتگاههای غیررسمی متمرکز است. زیرساختهایی مانند سیستمهای حمل و نقل، آب، فاضلاب و انرژی توسط رویدادهای حدی در معرض خطر قرار گرفتهاند که منجر به خسارات اقتصادی، اختلال در خدمات و تأثیرات رفاهی میشود.
تمامی اثرات نامطلوب اقتصادی منتسب به تغییرات اقلیمی از جمله رویدادهای اقلیمی با شروع آهسته و شدید، بهطور فزایندهای همچنین برخی از اثرات مثبت اقتصادی در مناطقی با تقاضای انرژی کمتر و بهرمندی از مزیتهای نسبی در بازارهای کشاورزی و گردشگری شناسایی شدهاند. آسیبهای اقتصادی ناشی از تغییرات اقلیمی در بخشهای در معرض اقلیم، با اثرات منطقهای بر کشاورزی، جنگلداری، شیلات، انرژی و گردشگری و از طریق بهرهوری نیروی کار در فضای باز شناسایی شده است. برخی از رخدادهای اقلیمی شدید مانند طوفانهای استوایی رشد اقتصادی را در کوتاه مدت کاهش دادهاند.
عوامل غیر اقلیمی از جمله برخی الگوهای سکونتگاهی و مکانیابی زیرساختها به قرار گرفتن بیشتر داراییهای در معرض خطرات شدید اقلیمی کمک کردهاند که منجر به افزایش میزان تلفات میشود. معیشت افراد از طریق تغییرات در بهرهوری کشاورزی، تأثیرات بر سلامت انسان و امنیت غذایی، تخریب خانهها و زیرساختها و از دست دادن دارایی و درآمد، با تأثیرات نامطلوب بر جنسیت و برابری اجتماعی تحت تأثیر قرار گرفته است.
بر اساس گزارش سازمان هواشناسی کشور، اقلیم و تغییرات شدید اقلیمی بهطور فزایندهای باعث مهاجرت در همه مناطق میشود. ناامنی غذایی حاد مرتبط با سیل و خشکسالی و سوء تغذیه در آفریقا و آمریکای مرکزی و جنوبی افزایش یافته است. تغییرات اقلیمی از طریق جابجایی و مهاجرت غیرارادی ناشی از رویدادهای شدید (حدی) اقلیمی و اقلیم، آسیب پذیری را ایجاد کرده است و تداوم میبخشد.
منبع: ایسنا
باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی محیط زیست